Verdieping slavenregisters
College de Heemlanden in Houten is een bijzondere school met ruim 1600 leerlingen. In het onderwijs staan de kernwaarden ambitie en betrokkenheid centraal. Stichting Stil Verleden (SSV) is met de 2e jaars VWO aan de slag met een oefening in wetenschappelijk denken en werken. Een bijzondere mogelijkheid om hen uit te dagen, zodat er ruimte ontstaat voor verdieping.
Maar eerst krijgen de leerlingen een presentatie en zien ze dat slavernij zowel in de “Oost” als de “West” plaatsvond. Dat de slavernij van de VOC slaven eerder begon, groter van omvang was en later eindigde dan die in de “West” (bijvoorbeeld Suriname). Dat slavernij van alle tijden is tot op de dag van vandaag. Dat er nu vormen van slavernij zijn, wat men ook wel aanduidt als moderne slavernij en/of uitbuiting.
De slavenregisters van Suriname staan vandaag centraal in de gastles. Wat is de herkomst van de slavenregisters, de inhoud en de vorm? De leerlingen krijgen een inkijkje in bronnenonderzoek. Als zij na het atheneum op de universiteit gaan studeren weten ze alvast iets over het zoeken in websites van archieven, in dit geval in de slavenregisters. Met hun laptop gaan ze aan de slag en met de informatie van SSV hebben ze snel in de gaten hoe ze naar de juiste pagina van de website van het Nationaal Archief moeten gaan.
Daar vinden ze de informatie over Affie, een meisje dat in slavernij leefde en door de afschaffing van de slavernij haar vrijheid kreeg op 1 juli 1863. Het is een inkijkje in historisch onderzoek en de docente Karin beklemtoont nog eens dat het belangrijk is om ‘bronnen’ te vinden. Soms vind je in archieven informatie (bronnen) die je weer aan een nader onderzoek moet onderwerpen. De slavenregisters zijn een mooie start voor veel nazaten van slavernij en voor geïnteresseerden in geschiedenis om ten aanzien van het Nederlandse slavernijverleden te onderzoeken hoe het ‘eigentlich gewesen ist’ zoals de Duitse Leopold von Ranke, grondlegger van de geschiedwetenschap, het formuleerde.