Levensecht op het Trajectum!

Het Trajectum College in Utrecht is een openbare VMBO school. Ze doen er elke dag alles aan om de leerlingen te laten groeien. Niet alleen qua cijfers, maar ook in de  ontwikkeling van talent en sociale vaardigheden. Ze streven ernaar verschillende culturen te verbinden. Hun wijze van samenwerken in eigen wijk en dito stad zorgt voor een actieve, betrokken leerhouding.

Docent maatschappijleer Yuba Zalen was ooit leerling op deze school. Op 1 juli voedde Keti Koti (de herdenking afschaffing slavernij) zijn wens om de geschiedenis van de slavernij voor zijn leerlingen een menselijk gezicht te geven. En om ze nader te informeren over de VOC; de compagnie die slaven hield in Azie.

In zijn mail aan Stichting Stil Verleden schreef hij: “Wat ik zelf mis in de stof is de menselijke dimensie. Ik vind de benadering een beetje te zakelijk voor iets dat best wel ingrijpend was en dat nog van invloed is op waar we als mensen nu staan.”  Het lukte om 10 juli, op de valreep voor de zomervakantie, twee gastlessen in te plannen voor leerlingen van groep één.

De ontvangst was aardig, trots en vriendelijk. Mohammed hielp mijn koffers naar binnen dragen. De leerlingen waren goed voorbereid op mijn komst. Docent Yuba vertelde tijdens de introductie dat hij zo getriggerd was door 1 juli, dat hij had gedacht: “mijn leerlingen  moeten meer te weten komen over het Nederlands Slavernijverleden!”

Naar aanleiding van mijn persoonlijk levensverhaal werd meteen duidelijk dat slavernij levensecht is. En ook dat je meer bent dan één ‘ding’, bijvoorbeeld alleen een nazaat van een slaaf. Door mijn bloed stroomt ook dat van de overheersers. Geen wonder dat identiteit ter sprake kwam. Wie ben je als je wordt geroofd en je naam wordt afgepakt. Wie zijn wij als Nederlanders met (verschillende) andere culturen als voorouders, net als ik?

De marrons kwamen ter sprake; de dapperen die in verzet kwamen vanuit hun nieuwe vestigingsplaats in het binnenland. Zij die de slimheid en moed hadden om te vluchten. Het verhaal wordt geïllustreerd met plaatjes en een filmpje. En daarnaast door een koffer met objecten die een link hebben met de slavernij.

De leerlingen luisteren met aandacht, al is het soms lastig doordat voor sommigen de Nederlandse taal nog niet helemaal vanzelfsprekend is. Ik probeer diegenen die daardoor voorzichtig zijn met het stellen van vragen te stimuleren.

Des te mooier is het hoe de leerlingen een rollenspel neerzetten waarin slaaf en eigenaar levensecht worden neergezet. Ik zag op mooie momenten aan hun spel dat ze iets van de essentie van slavernij begrepen hadden.

Wat een geweldig idee van docent Yuba om Stichting Stil Verleden zo spontaan te benaderen! Blij dat ik het last minute kon inpassen! En ik kom heel graag nog eens langs om meer te vertellen.