Kruislings belicht
Het Rode Kruis laat zijn licht schijnen over de diversiteit binnen hun organisatie. In dat kader ben ik uitgenodigd om een lezing te geven over het Nederlands Slavernijverleden; het gezamenlijk verleden van Surinaamse, Indische en ‘onversneden’ Hollanders.
Tijdens de inloop druppelden zo’n 60 medewerkers in een plezierige atmosfeer binnen, terwijl ik klaar stond met de ‘erfgoedkoffer’. Hiermee kwam ik ooit naar Nederland om te studeren. Er is nog een koffer, de educatiekoffer, nu gevuld met illustratief, slavernij gerelateerd materiaal.
Na de introductie kwam de geschiedenis van het Nederlands slavernijverleden aan bod. Mijn levensverhaal – als nazaat van slaven, overheersers en diverse andere culturen – is daarvan een persoonlijke afspiegeling.
In mijn kindertijd werd bij ons thuis in Suriname niet over slavernij gesproken. Het credo van mijn ouders was “kijk de wereld in, doe goed je best”. Achterom kijken naar de geschiedenis was, zoals in veel gezinnen in die tijd, niet aan de orde. Het kolonialisme – we hoorden immers nog tot 1975 bij Nederland – heeft mijn ouders en ons gezin sterk gevormd. Daar maakte die stilte over onze voorgeschiedenis onderdeel van uit.
De Nederlandse èn mijn persoonlijke geschiedenis zijn heel zichtbaar in de (gedigitaliseerde) slavenregisters. Alsook die van het slavenmeisje Affie, dat op negenjarige leeftijd door een griffier werd geportretteerd. De getoonde afbeelding bevindt zich in het depot van het Rijksmuseum.
We ‘reisden’ door de diverse kolonies van Nederland, langs de slavernij in Azië en die in de westelijke kolonies in het Caribisch gebied. Oost en West; werkterrein van respectievelijk VOC (Verenigde Oostindische Compagnie) en WIC (West-Indische Compagnie).
Slavernij in breder perspectief kwam aan de orde; in Oost Afrika en in Noord Afrika, en ook de Moderne Slavernij, net als vroeger geboren uit de hang naar makkelijk geldelijk gewin. Die Moderne Slavernij is in het kielzog van toegenomen consumptie en globalisering opgelopen tot ruim 40 miljoen mensen die in een of andere vorm van slavernij leven. Gelukkig is er meer aandacht gekomen voor ons Slavernijverleden en is er de jaarlijkse Herdenking in het Amsterdamse Oosterpark. Ook groeit de broodnodige aandacht voor onder meer mensenhandel en fairtrade.
Tot slot hulde aan Jihan, een van de medewerkers, die Stil Verleden op het internet wist te vinden om zo een stem te geven aan de slavernij(geschiedenis).