Skip to main content

Herinneringen in Hoorn

Op de Praktijkschool West-Friesland vraagt docent Sjon in zijn introductie wat de leerlingen nog weten van de film Roots. Handen gaan omhoog en langzaamaan worden herinneringen gedeeld.

Mooi om te zien hoe goed mijn gastles over het Nederlands slavernijverleden is voorbereid. Na de introductie start ik de les met mijn familieverhaal; met hoe het slavernijverleden onderdeel van onze familiegeschiedenis werd. Vervolgens gaan we op tour door Paramaribo.

Eerst bekijken we de houten huizen en vervolgens de gebouwen waar de diverse religies worden beleden. Ze zijn vredig naast elkaar gebouwd. “Kan dat ook in Nederland?” vraagt een leerling zich af. Wat een heldere opmerking. Dan gaan we naar het binnenland van Suriname, bezichtigen we Marrondorpen langs de rivier, bekijken flora en fauna. Halverwege de 18e eeuw kregen de meeste Marrons – de eertijds van de plantages gevluchte slaven die zich in het binnenland vestigden – zelfbestuur.

Daarna wordt ingegaan op de, vorig jaar gedigitaliseerde, slavenregisters van Suriname. Deze slavenregisters werden in 1826 ingesteld door de Nederlandse overheid om illegale slavenhandel te voorkomen. De slavenhouders waren verplicht alle wijzigingen betreffende slaven bij te houden; een soort burgerlijke stand.

Zo komen we bij Affie die in 1859, op 9 jarige leeftijd, werd getekend door Adriaan Martini van Geffen. Die werkzaam was in het gerechtshof in Paramaribo. De leerlingen zien de pagina uit het slavenregister waarin Affie en anderen zijn opgetekend. Boven de lijst staat de naam van de slavenhouder.

In het tweede slavenregister dat ik laat zien, wordt als eerste de naam van mijn overgrootvader vermeld. Hij was slaveneigenaar. Daaronder staan de namen van zijn tot slaaf gemaakte vrouw, ze werd later door hem vrijgekocht en zijn 3 kinderen. Een verhaal met 2 kanten, dat heel dicht bij mij staat. Het is goed om de leerlingen dit verhaal mee te geven. Wie ben je en wat is je identiteit? Oordeel niet te snel; een (levens)verhaal is vaak niet zo eenvoudig als het lijkt.

Ik denk vaak aan wat mijn ouders altijd zeiden: “kijk de wereld in”. En nu we samen met de leerlingen de wereld inkijken, zien we dat slavernij nog steeds bestaat. Moderne slavernij is er in allerlei vormen zoals uitbuiting, schuldslavernij, kindslavernij, mensenhandel en nog veel meer.

Dan is het tijd voor de educatiekoffer, waar de leerlingen de objecten bekijken die gerelateerd zijn aan de oost en de west.

Tot slot dank aan docent Sjon die zijn lessen zo goed voorbereid, die de leerlingen op geheel eigen wijze zo goed duidelijk weet te maken wat slavernij was en is!

Moderne slavernij, slavernij, VOC, WIC

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *